Gjashtë hapat që ju ndihmojnë të merrni vendimin e duhur

Në vitet e fundit, shumë fusha, si psikologjia, biznesi, qeverisja, sociologjia, historia dhe matematika kanë analizuar mënyrën sesi njerëzit marrin një vendim, me shpresën që të kuptojnë mekanizmin e ndërlikuar të funksionimit të mendjes

Vendimmarrja

Ne të gjithë jemi të detyruar të marrim vendime çdo ditë. Disa vendime janë të drejtpërdrejta e të thjeshta, si për shembull: Është reportazhi gati për t’ia dërguar shefit tani? Disa të tjera janë më të ndërlikuara, për shembull: Kush nga këta kandidatë do ta fitojë vendin e punës?

Vendimet e thjeshta kanë dhe një proces të thjeshtë vendimmarrjeje. Ndërsa vendimet e vështira krijojnë pasiguri, ndërlikim dhe rreziqe. Me të gjitha këto vështirësi, mënyra më e mirë për të marrë një vendim të ndërlikuar, është të përdorim një proces të dobishëm. Të tilla procese udhëheqin drejt rezultateve të kënaqshme dhe mund të përmirësojnë cilësinë e çdo gjëje që ne bëjmë.

Një proces logjik dhe sistematik ju ndihmon të orientoni mendimet dhe të merrni një vendim të mirë. Duke ndërmarrë një mënyrë të organizuar, keni pak shanse të humbisni thelbin. Janë gjashtë hapa që duhen ndjekur për të ndërmarrë një vendim të drejtë: së pari, krijoni një mjedis pozitiv; së dyti, kërkoni mundësi të ndryshme; së treti, shqyrtojini këto alternativa; së katërti, zgjidhni më të mirën; së pesti, ndërmerrni vendimin; së gjashti, komunikoni vendimin dhe veproni.

Përcaktoni qëllimin që doni të arrini. Qartësoni nëse procesi përfundimtar do të jetë vendimmarrje individuale apo një vendimmarrje në grup. Përfshini njerëzit e duhur dhe dëgjoni mendimet e të gjithëve. Nxisni pjesëmarrësit të përfshihen në biseda, debate dhe analiza pa pasur frikë dhe pa u ndier të përjashtuar nga grupi. Synimi është të merret vendimi më i mirë sipas rrethanave. Bëni pyetjen e duhur. Teknika e “Pesë pseve” është një mjet klasik që ju ndihmon të gjeni thelbin e problemit.

“Stuhia e ideve” është metoda më e përdorur për lindjen e ideve. Një metodë ku njerëzit organizohen në grupe të vogla, çdo grup gjeneron idetë e tij dhe çdo anëtar jep një kontribut të rëndësishëm. “Riformësimi Matrix” ndihmon që problemi të shihet nga këndvështrime të ndryshme. Kjo teknikë përdor katër p-të: prodhim, planifikim, potencial dhe persona. Nëse keni shumë pak alternativa ose një alternativë jo të kënaqshme përdorni “Konceptin fans”; bëni një hap prapa dhe shikojeni problemin nga një këndvështrim më të gjerë. Kjo zakonisht i ndihmon njerëzit që janë shumë afër problemit.

Për alternativën e përzgjedhur duhet të vlerësoni realizueshmërinë, rrezikun dhe përshtatshmërinë. Në vendimmarrje është e zakonshme të ketë pasiguri, të cilat në mënyrë të pashmangshme të bëjnë të rrezikosh. Një mënyrë që ju ndihmon është marrja parasysh e pasojave të çdo mundësie. Shikoni alternativat nga këndvështrime të ndryshme. Përcaktoni nëse burimet janë të duhurat dhe nëse zgjidhja lidhet me synimin tuaj.

​Pasi keni përcaktuar alternativat, hapi tjetër është të zgjidhni midis tyre. Janë tri mënyra që ju ndihmojnë. Analiza e vendimeve nëpërmjet Matrix gjithashtu e njohur si vendimi Matrix, është një mjet i rëndësishëm. Është e paçmueshme, sepse ju ndihmon të sillni elemente të ndryshme në procesin e vendimmarrjes, në mënyrë të besueshme dhe serioze. Analiza e krahasimit të grupeve përcakton rëndësinë e çdo fakti. Kështu mund të krahasoni faktet më pak të pëlqyera dhe të përcaktoni se cili duhet të ketë më shumë peshë në vendimin tuaj. Pema e vendimeve është gjithashtu e dobishme për zgjedhjen ndërmjet mundësive. Ju ndihmon t’i lini alternativat e hapura dhe me shumë gjasa sjell suksesin ose dështimin e projektit që në procesin e vendimmarrjes.

Me të gjitha përpjekjet dhe punën e vështirë që keni bërë në përcaktimin dhe zgjedhjen e mundësisë më të mirë, është e lehtë të harroni ta kontrolloni vendimin tuaj. Kur e rishikoni atë, e bëni me gjakftohtësi që të siguroheni që procesi është kryer siç duhet, të bindeni që gabimet e zakonshme nuk kanë ndikuar negativisht në procesin e vendimmarrjes.

Në momentin që ju keni marrë vendimin, është e rëndësishme t’ua shpjegoni atë atyre që preken nga vendimi. Shpjegojini përse ju bëtë atë zgjedhje. Sa më shumë informacione të keni për rrezikun dhe përfitimet, aq më shumë përkrahje do të merrni.